Үйдегі жылуды сақтау
Ғимараттардың жылыту жүйелері жылу энергиясының қоршаушы құрылыс конструкцияларынан шығынын өтеуге арналған. Оларға қабырғалар, терезелер, есіктер, шатырлар, төбелер және басқа да элементтер жатады. Бұл элементтер кез келген нысанның жылу контурын қалыптастырады.
Қоршаушы құрылымдар жылыту, желдету және ауа баптау жүйелерімен бірге үй-жайлардағы ауа температурасының, салыстырмалы ылғалдылықтың белгіленген нормаларын қамтамасыз ете отырып, энергия тұтынуды оңтайландыруы тиіс.
Қоршаушы құрылымдар әртүрлі атмосфералық факторларға ұшырайды: күн радиациясы, жаңбыр, қар, жел, төмен температуралар және пайдалану әсерлері: жоғары және төмен температуралар, ылғалдылық, агрессивті орта. Жылу контурын оқшаулау және оның элементтерін қанағаттанарлық жағдайда ұстау жылу шығынын азайтуға, ішкі ауа температурасының қажетті деңгейін ең төмен шығынмен сақтауға мүмкіндік береді.
Жылу шығындарының мөлшері келесідей бағаланады:
-
Қабырғалар арқылы – 40%
-
Шатыр жабыны арқылы – 10%
-
Едендер арқылы – 10%
-
Желдету жүйесі арқылы – 10%
-
Терезелер мен желдеткіш саңылаулары арқылы – 20-30%
Ғимаратты қалай жылыту қажет?
Жылу оқшаулау материалдары:
-
Талшықты материал ("шыны мақта" түрі) – тығыздығына қарай бірнеше түрі бар (жұмсақ, орташа, қатты). Материал жіктерін айқастыра отырып төселуі тиіс. Бу- және желден оқшаулау үшін арнайы пленка қолданылады, ол ылғалды бір бағытта нашар өткізеді және екінші бағытта ұстап тұрады. Пленка оқшаулағыш материалды желден қорғауға да көмектеседі.
-
Қабырғалар ішкі және сыртқы жағынан оқшауланады. Ішкі оқшаулау қабаты жұқа болады (орташа тығыздықтағы материал). Бу оқшаулау қабаты ішке және сыртына ылғалға төзімді жағымен бекітіледі. Оқшаулаудың бұрыштар мен терезе және есік жақтауларына қосылатын жерлеріне ерекше назар аудару қажет. Сыртқы оқшаулау тығызырақ материалмен жасалады (кемінде орташа тығыздықтағы), бу оқшаулағыш қабаты тек үстіне төселеді.
-
Төбе ішкі жағынан немесе шатыр арқылы оқшауланады. Мұнда жұмсақ оқшаулағыш және екі қабатты бу оқшаулау материалы қолданылады. Деревянды бағыттаушы арқалықтар тек пленкамен жабылады, ал бетон немесе болат арқалықтар жылу оқшаулау материалының жұқа қабатымен (белгіленген норманың 0,5 бөлігі) жабылады, оның үстіне ылғалға төзімді жағымен пленка төселеді.
Қолданылатын жылу оқшаулау материалдары:
-
Кеуекті шлак (күл емес), қабат қалыңдығы – кемінде 300 мм.
-
Керамзит қиыршығы, қабат қалыңдығы – кемінде 300 мм.
-
Қатты минералды мақта тақтасы ("Изотерм" типті). Негізгі қабат қалыңдығы – 50 мм, ал шеткі аймақтың қалыңдығы (ені 1 м) – 100 мм.
-
Жұмсақ минералды мақта тақтасы. Негізгі қабат қалыңдығы – 100 мм, шеткі аймақтың қалыңдығы (ені 1 м) – 200 мм.
Шығыс Қазақстан облысында қолданылатын типтік техникалық шешімдер:
-
Бірінші қабат – бу оқшаулау материалы, оның үстіне жылу оқшаулау материалы
-
Қорғау қабаты – гидрооқшаулау материалы
Қатаң климат жағдайында ғимарат ішіндегі жайлы температураны сақтау өте маңызды. Бұл мәселе көбінесе ғимараттың жылу контурын дұрыс ұйымдастыру арқылы шешіледі.
Қоршаушы құрылымдардың жылу оқшаулау сапасын анықтау мақсатында жылубейнелеу (тепловизиялық) зерттеу жүргізіледі. Бұл зерттеу кезінде:
-
Қоршаушы құрылымдардың температуралық айырмашылықтары контактілі өлшеу әдісімен тексеріледі;
-
Қоршаушы құрылымдардың ішкі және сыртқы беттеріне жылубейнелеу талдауы жасалады;
-
Зерттеу нәтижелері бойынша қорытынды жасалып, қосымша оқшаулау параметрлерін есептеу үшін ұсыныстар беріледі.
Зерттеу ГОСТ 26629-85 "Қоршаушы құрылымдардың жылу оқшаулау сапасын жылубейнелеу әдісімен бақылау" және "Әртүрлі мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстардың жылу оқшаулау сапасын жылубейнелеу әдісімен бақылаудың уақытша әдістемелік нұсқауларына" сәйкес орындалады.
Зерттеу нәтижелері көрнекі түрде ұсынылады: қоршаушы құрылымның ақаулы аймақтары жылубейнелеу және кәдімгі сурет арқылы біріктіріліп көрсетіледі.
Жылу шығынына әкелетін негізгі ақаулар:
-
Сыртқы қабырғалардың түйісу бұрыштары, ішкі қабырғалар мен арақабырғалардың түйісу орындары;
-
Қабырғалардың аралық төбемен және төбе жабындарымен түйісу аймақтары;
-
Цоколь мен отмостканың зақымдануы;
-
Панельді ғимараттардағы жарықтар мен монтаждық жіктердің ашылуы;
-
Окондық блоктарды орнату кезіндегі монтаждық жіктердің біркелкі болмауы;
-
Терезе жақтаулары мен қабырғалардың қосылу орындарында монтаж көбігінің адгезиясының нашар болуы;
-
Терезе жақтауларының толық жабылмауы салдарынан сыртқы суық ауаның инфильтрациясы;
-
Атмосфералық жауын-шашынның жіктерге түсуі және олардың зақымдануы.
Осы ақаулардың негізгі себебі – құрылыс материалдарының жоғары жылу өткізгіштігі және құрылыс-монтаж жұмыстарының сапасыз орындалуы.
Ұсыныстар:
-
Қасбеттің күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу;
-
Жарықтар мен панельдер арасындағы жіктерді жөндеу;
-
Қабырғаларды жуу, шаңсыздандыру және грунттау;
-
Жөндеу барысында герметикалық жіктерді толтыру;
-
Цокольді қайта қаптау және жаңадан бетондау;
-
Су өткізу жүйелерін ауыстыру;
-
Қасбет қабырғаларын сылау және ауа райына төзімді бояулармен бояу;
-
Тұрғын үй иелері жиналысында қосымша оқшаулау және қорғаныс жабындарын орнату туралы шешім қабылдау.